De EU-ontbossingsverordening (EUDR) is meer dan alleen een milieubeleid – het is een filter voor markttoegang dat de wereldhandel binnenkort een nieuwe definitie zal geven. Vanaf eind 2025 moeten bedrijven die belangrijke grondstoffen naar de EU importeren of exporteren, aantonen dat hun producten ontbossingsvrij, legaal geproduceerd en volledig traceerbaar zijn. Niet-naleving kan leiden tot boetes, productverboden of zelfs uitsluiting van de EU-markt. Dit artikel analyseert wat de EUDR voor bedrijven betekent, welke producten erdoor worden getroffen en hoe u zich kunt voorbereiden op deze cruciale regelgevingswijziging.
De Ontbossingsverordening van de Europese Unie (EUDR) is een van de meest ambitieuze duurzaamheidswetten die de EU ooit heeft aangenomen. Voor bedrijven die actief zijn in of exporteren naar de EU, is het meer dan zomaar een nieuwe nalevingsvereiste. Het is een belangrijke operationele verandering die transparantie, traceerbaarheid en verantwoording in complexe wereldwijde toeleveringsketens vereist.
De handhaving start eind 2025 en bedrijven die handelen in specifieke grondstoffen en hun derivaten moeten nu actie ondernemen om ervoor te zorgen dat ze voorbereid zijn. Dit artikel beschrijft alles wat u moet weten over de EUDR: wat het is, wie het raakt, wat naleving inhoudt en hoe u zich vandaag nog kunt voorbereiden.
Wat is de EUDR en waarom werd deze ingevoerd?
De EUDR is bedoeld om te garanderen dat producten die op de EU-markt worden gebracht of daaruit worden geëxporteerd, niet in verband worden gebracht met ontbossing of bosdegradatie. De richtlijn is van toepassing op belangrijke grondstoffen die vaak worden geassocieerd met milieuschade, waaronder vee, soja, palmolie, hout, cacao, koffie en rubber.
De wet is aangenomen om de rol van de EU in de wereldwijde ontbossing te verminderen en bredere klimaat- en biodiversiteitsdoelen te ondersteunen. De wet maakt deel uit van de Green Deal van de EU en vormt een aanvulling op andere initiatieven, zoals de richtlijn inzake zorgvuldigheid inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen (CSDDD) en de richtlijn inzake verslaglegging over maatschappelijk verantwoord ondernemen (CSRD).
Deze regelgeving onderscheidt zich van eerdere initiatieven doordat ze verder gaat dan alleen legaliteit en daadwerkelijk bewijs vereist dat producten ontbossingsvrij zijn. Ze integreert ook mensenrechtenelementen, waaronder respect voor inheemse landgebruiksrechten.
Wie moet zich aan de EUDR houden?
De EUDR is van toepassing op twee hoofdcategorieën economische actoren:
- Operatoren: Bedrijven of personen die een relevant product voor het eerst op de EU-markt brengen of vanuit de EU exporteren.
- Handelaren: Iedereen in de toeleveringsketen, met uitzondering van de exploitanten, die het betreffende product op de EU-markt aanbiedt.
Als u handelt in, verkoopt, importeert of exporteert in producten die gekoppeld zijn aan de in de EUDR vermelde grondstoffen, bent u waarschijnlijk onderworpen aan de vereisten. Zelfs als u niet rechtstreeks een exploitant of handelaar bent, kunnen uw klanten toch documentatie of gegevens van u nodig hebben om aan hun due diligence-verplichtingen te voldoen.
BelangrijkGrote ondernemingen moeten uiterlijk 30 december 2025 aan de regels voldoen, terwijl micro- en kleine ondernemingen tot 30 juni 2026 de tijd hebben. De eisen blijven echter streng voor iedereen, dus het wordt sterk aangeraden om zich er vroegtijdig op voor te bereiden.
Welke producten en goederen vallen onder de dekking?
De EUDR richt zich op zeven risicovolle grondstoffen en een breed scala aan daarvan afgeleide producten. Deze omvatten:
- Vee: Veeteelt is een belangrijke aanjager van ontbossing, vooral in Latijns-Amerika, waar grote stukken bos worden gekapt voor weidegrond. Dit omvat de productie van levend vee, vers en bevroren vlees, eetbaar slachtafval, huiden, vellen en leerproducten.
- CacaoCacaoplantages hebben geleid tot grootschalige boskap in West-Afrika en Zuidoost-Azië. Ze bedekken cacaobonen, cacaodoppen, cacaopasta, boter, cacaopoeder en chocoladeproducten.
- KoffieKoffieteelt leidt tot habitatfragmentatie en verlies van biodiversiteit, vooral bij gebruik in de zon. Gebrande koffie, cafeïnevrije koffie, koffieschillen en -schillen, koffiesurrogaten.
- OliepalmPalmolie is een belangrijke oorzaak van ontbossing in Indonesië en Maleisië vanwege de grootschalige ontwikkeling van plantages. Palmolie, palmpitolie, glycerol, vetzuren, industriële oleochemicaliën.
- Rubber: De uitbreiding van de rubberindustrie heeft diverse natuurlijke bossen vervangen door monocultuurplantages. Ruw rubber, banden, riemen, slangen, industriële rubberproducten.
- Soja: Grootschalige sojateelt leidt tot ontbossing in het Amazonegebied en de Cerrado-regio in Brazilië. Sojabonen, meel, meel, olie, oliekoeken.
- Hout: Niet-duurzame houtkap vormt een aanhoudende bedreiging voor oerbossen wereldwijd. Een uitgebreide dekking van brandhout tot afgewerkt meubilair, inclusief pulp, papier en geprefabriceerde gebouwen.
Producten worden geïdentificeerd aan de hand van EU-douanecodes (CN-codes) die vermeld staan in bijlage I van de verordening. Als de code van een product niet vermeld staat, kan het vrijgesteld zijn. Dit moet echter per geval worden gecontroleerd.
Belangrijkste vereisten voor naleving
Om een relevant product op de EU-markt te kunnen brengen of exporteren, moeten er drie voorwaarden vervuld zijn:
- Ontbossingsvrij: Het product mag niet gekoppeld zijn aan land dat na 31 december 2020 ontbost is.
- Legaal geproduceerd: Het product moet voldoen aan alle toepasselijke wetten in het land van herkomst, waaronder milieu-, arbeids- en landgebruikwetten.
- Due diligence-verklaringBedrijven moeten een formele verklaring indienen waarin ze bevestigen dat ze voldoen aan de regelgeving via een gecentraliseerd EU-informatiesysteem.
Wat is due diligence onder de EUDR?
Due diligence vormt de kern van de regelgeving. Bedrijven moeten een robuust systeem opzetten om:
- Informatie verzamelen: Verzamel gegevens over de herkomst van goederen, de identiteit van leveranciers, de geolocatiecoördinaten van productiepercelen en het volume.
- Risico beoordelen: Beoordeel de waarschijnlijkheid dat het product afkomstig is van ontbost gebied of niet voldoet aan de plaatselijke wetgeving.
- Risico's beperken:Als er sprake is van een groter dan verwaarloosbaar risico, dienen er maatregelen te worden genomen om dit risico te elimineren of te beperken voordat de belegging op de markt wordt geplaatst.
Risicobeperking kan bestaan uit:
- Aanvullende documentatie opvragen bij leveranciers.
- Het uitvoeren van onafhankelijke audits of inspecties ter plaatse.
- Met behulp van bosbewakingstechnologie of satellietgegevens.
Geolocatie en traceerbaarheid
Onder de EUDR is geolocatie niet zomaar een formaliteit – het is een van de technisch meest veeleisende en juridisch cruciale aspecten van naleving. Traceerbaarheid naar het exacte perceel waar een product is geteeld of geoogst, vormt de bewijskracht om aan te tonen dat producten ontbossingsvrij zijn. In tegenstelling tot veel eerdere regelgevingen die gebaseerd waren op papierwerk of leveranciersverklaringen, vereist de EUDR verifieerbare, ruimtelijk nauwkeurige gegevens die elke partij goederen koppelen aan de fysieke locatie van herkomst.
Waarom geolocatie juridisch essentieel is
De reden voor deze eis is eenvoudig: om aan te tonen dat er na de einddatum van 31 december 2020 geen ontbossing heeft plaatsgevonden, moeten de EU-autoriteiten de landgeschiedenis onafhankelijk kunnen bevestigen. Dit betekent dat elke speler in de toeleveringsketen – van kleinschalige boerenbedrijven tot wereldwijde exporteurs – specifieke geografische coördinaten moet vastleggen en verstrekken voor elk perceel land dat betrokken is bij de productie van onder de bedekking vallende producten.
Deze coördinaten, vaak uitgedrukt in decimale graden (WGS84-formaat), stellen handhavingsinstanties in staat om satellietmonitoringtools te gebruiken om veranderingen in landgebruik in de loop van de tijd te detecteren. Het doel is om dubbelzinnigheid te elimineren door harde, locatiegebaseerde bewijzen te leveren die op afstand kunnen worden geverifieerd en vergeleken met ontbossingswaarschuwingen, kaarten van bosdegradatie of satellietbeelden.
Maar het gaat niet alleen om de locatie. Naast perceelcoördinaten moeten bedrijven aanvullende gegevens verzamelen: de grootte van het landoppervlak, het soort product dat wordt verbouwd, de identiteit van de boer of leverancier en het specifieke tijdstip van oogst of productie. Deze gegevens moeten veilig worden opgeslagen en ten minste vijf jaar beschikbaar worden gesteld aan regelgevende instanties, zodat zowel de traceerbaarheid als de verantwoording in de loop van de tijd gewaarborgd zijn.
Operationele uitdagingen in echte toeleveringsketens
Het implementeren van geolocatie op grote schaal is niet zonder complicaties. Veel producenten in de toeleveringsketen, met name in tropische gebieden of plattelandsgebieden, hebben geen toegang tot gps-apparatuur of de digitale vaardigheden die nodig zijn om nauwkeurige coördinaten vast te leggen. In sommige gevallen is landeigendom informeel of ongedocumenteerd, waardoor het moeilijk is om de juridische status van de productielocatie te verifiëren. Landbouwpraktijken zoals gewasrotatie, gemengde teelt of gedeeld landgebruik door meerdere kleine boeren compliceren de traceerbaarheidsketen verder.
De fragmentatie van wereldwijde toeleveringsketens vergroot de complexiteit alleen maar. Een EU-importeur kan cacao of koffie inkopen bij tientallen of zelfs honderden boeren, die elk in de loop der tijd meerdere percelen beheren. Het coördineren van deze dataverzameling – en dit op een betrouwbare, consistente en auditklare manier – vereist een mate van systematisering waar veel bedrijven nog niet op zijn ingericht.
Strategische oplossingen voor compliance
Om te voldoen aan de traceerbaarheidseisen van EUDR, zullen bedrijven een proactieve en technologiegedreven aanpak moeten hanteren. Dit houdt vaak in dat geolocatiegegevens worden geïntegreerd in de dagelijkse landbouwworkflows via mobiele tools, trainingsprogramma's voor boeren of technische assistentie ter plaatse. In sommige gevallen kan de inzet van externe veldteams of samenwerking met coöperaties en lokale verenigingen helpen om capaciteitstekorten te overbruggen.
Geavanceerdere toeleveringsketens beginnen gebruik te maken van satellietgebaseerde bosmonitoringplatforms die veranderingen in landgebruik in realtime kunnen volgen. Andere implementeren digitale systemen voor het in kaart brengen van toeleveringsketens die gekoppeld zijn aan bestaande ERP- of inkoopsystemen, zodat geolocatie- en inkoopgegevens op het moment van aankoop worden vastgelegd. In bijzonder complexe of risicovolle inkoopomgevingen kunnen blockchain- of QR-gebaseerde traceerbaarheidsframeworks een beter beveiligde en transparante oplossing bieden.
Welke technologie er ook wordt gebruikt, het doel blijft hetzelfde: een betrouwbare, verifieerbare link leggen tussen het product en het land van herkomst – en ervoor zorgen dat deze gegevens bestand zijn tegen externe controle. Bedrijven die vroegtijdig investeren in deze traceerbaarheidssystemen, verminderen niet alleen hun compliancerisico, maar behalen ook voordelen op de lange termijn op het gebied van duurzaamheidsrapportage, transparantie voor stakeholders en merkintegriteit.
Vereenvoudigde due diligence voor landen met een laag risico
De Ontbossingsverordening van de Europese Unie (EUDR) hanteert een risicogebaseerd kader dat vereenvoudigde due diligence-procedures mogelijk maakt voor grondstoffen die afkomstig zijn uit landen of regio's die als laag risico worden aangemerkt. Dit systeem is bedoeld om de administratieve lasten voor bedrijven te verminderen bij de inkoop in gebieden met een lagere kans op ontbossing of wetsovertredingen, terwijl de integriteit en doelstellingen van de verordening behouden blijven.
Risicocategorieën
Om dit te implementeren, zal de EU landen of subnationale regio's in drie verschillende risiconiveaus indelen:
- Laag risico:Dit zijn gebieden waar de kans op ontbossing kleiner is en waar de wettelijke normen beter worden nageleefd.
- Standaardrisico:Dit is het basisniveau, waarbij bedrijven volledige due diligence moeten uitvoeren zoals beschreven in de verordening.
- Hoog risico: Gebieden in deze categorie vereisen extra zorgvuldigheid, gezien het verhoogde risico van bosdegradatie of overtreding van de wet.
Naar verwachting worden deze classificaties uiterlijk 30 juni 2025 door de Europese Commissie gepubliceerd. Tot die tijd wordt bedrijven geadviseerd alle bronnen als standaard- of hoogrisico te behandelen en de nodige controles uit te voeren.
Voordelen van classificatie met laag risico
Wanneer een land of regio officieel als laagrisicogebied wordt erkend, kunnen bedrijven die grondstoffen uit deze gebieden betrekken profiteren van een aanzienlijk gestroomlijnd due diligence-proces. Een van de belangrijkste voordelen is de mogelijkheid om volledige risicobeoordelingen te omzeilen. Omdat de kans op ontbossing of overtreding van de wet laag wordt geacht, hoeven bedrijven niet dezelfde diepgaande evaluaties uit te voeren als die welke verplicht zijn voor regio's met een hoger risico.
Bovendien zijn mitigatieprocedures – die tijdrovend en arbeidsintensief kunnen zijn – over het algemeen niet nodig voor bronnen met een laag risico, tenzij er specifieke zorgen of "rode vlaggen" ontstaan. Dit betekent dat bedrijven hun compliance-inspanningen efficiënter kunnen toewijzen en hun middelen kunnen concentreren op leveranciers of regio's waar de risico's groter zijn. Over het algemeen kan inkoop uit landen met een laag risico bedrijven helpen de operationele complexiteit te verminderen en tegelijkertijd te voldoen aan de wettelijke verplichtingen.
Minimumvereisten zijn nog steeds van toepassing
Ondanks de verminderde last voor laagrisicogebieden, stelt de EUDR nog steeds een aantal minimale due diligence-vereisten waaraan alle bedrijven moeten voldoen, ongeacht de risicoclassificatie van het land van herkomst. Ten eerste zijn bedrijven verplicht geolocatiegegevens te verzamelen van het land waar hun producten vandaan komen. Dit garandeert traceerbaarheid en ondersteunt de bredere doelstellingen van de EU op het gebied van ontbossingmonitoring.
Daarnaast moeten bedrijven formele due diligence-verklaringen overleggen om te bevestigen dat ze voldoen aan de regelgeving. Deze verklaringen dienen als wettelijke bevestiging dat de producten voldoen aan de EUDR-normen. Ten slotte moet alle ondersteunende documentatie minimaal vijf jaar veilig worden bewaard. Deze archiveringsvereiste zorgt ervoor dat gegevens beschikbaar zijn voor verificatie in geval van een audit of een onderzoek door de toezichthouder. Hoewel de procedure voor landen met een laag risico wellicht wordt vereenvoudigd, blijft de toewijding aan transparantie en verantwoording onveranderd.
Boetes bij niet-naleving
De EUDR kent een strikt handhavingsregime dat naleving niet alleen tot een wettelijke verplichting maakt, maar ook tot een zakelijke noodzaak. Het niet nakomen van de verplichtingen kan ernstige financiële en reputatieschade tot gevolg hebben.
Soorten handhavingsmaatregelen
EU-lidstaten zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de regelgeving door middel van een combinatie van risicogebaseerde inspecties, documentcontroles en audits, verificaties ter plaatse en zelfs bemonstering en tests van grondstoffen. Deze toezichtsmechanismen zorgen ervoor dat bedrijven zich houden aan hun due diligence-verplichtingen onder de EUDR.
Financiële en juridische sancties
De sancties voor het niet-naleven van de EUDR omvatten:
- Boetes: Maximaal 4% van de totale EU-omzet van de onderneming over het voorgaande boekjaar.
- Inbeslagname van producten: Onmiddellijke inbeslagname van niet-conforme goederen.
- Inbeslagname van inkomsten: Overheden mogen winsten die zijn gemaakt met niet-conforme producten, terugvorderen.
Deze boetes zijn evenredig aan de schade aan het milieu en de economische waarde van de betrokken producten.
Bijkomende gevolgen
De gevolgen van niet-naleving reiken verder dan financiële verliezen. Bedrijven kunnen te maken krijgen met beperkingen op de markttoegang, waaronder tijdelijke of permanente verboden om goederen op de EU-markt te brengen en opschorting van export- of importvergunningen. Ook kunnen er verboden op overheidsaanbestedingen van toepassing zijn, waardoor bedrijven tot 12 maanden lang worden uitgesloten van deelname aan door de EU gefinancierde contracten of toeleveringsketens. Misschien wel het meest schadelijk is het risico op publieke blootstelling: de Europese Commissie kan overtredingen openbaar maken op haar website, met vermelding van de naam van het bedrijf, een samenvatting van de overtreding en de opgelegde sancties. Een dergelijke zichtbaarheid kan de geloofwaardigheid van het merk ondermijnen, investeerders afschrikken en belangrijke zakelijke partnerschappen verstoren.
Hoe u boetes kunt vermijden
Om het risico op boetes te verkleinen, moeten bedrijven:
- Voer regelmatig interne audits uit van due diligence-systemen.
- Houd nauwlettend toezicht op de naleving door leveranciers, vooral in landen met een hoog risico.
- Houd gedetailleerde, toegankelijke gegevens bij van alle geolocatie- en brongegevens.
- Blijf op de hoogte van risicoclassificaties en wettelijke updates.
Werk samen met juridisch adviseurs of EUDR-consultants om voortdurende afstemming te garanderen.
Hoe u zich kunt voorbereiden op de EUDR
Nu de deadlines naderen, is het tijd om actie te ondernemen. Een reactieve aanpak is niet voldoende, vooral niet gezien de benodigde documentatie en systeemrevisies.
Stapsgewijs voorbereidingsplan:
- Breng uw toeleveringsketen in kaart: Identificeer welke producten onder de EUDR vallen en herleid ze tot hun bron.
- Beoordeel de gereedheid van leveranciers: Werk samen met leveranciers om geolocatiegegevens te verzamelen en traceerbaarheid te garanderen.
- Stel uw complianceteam samen: Wijs intern verantwoordelijkheden toe en informeer personeel over de wettelijke verplichtingen.
- Datasystemen opzetten: Implementeer hulpmiddelen om de vereiste informatie veilig te verzamelen, verifiëren en opslaan.
- Creëer een due diligence-systeem: Definieer hoe u de risico's met betrekking tot leveranciers en producten beoordeelt en beperkt.
- Due diligence-verklaringen opstellen en indienen: Maak gebruik van het informatiesysteem van de EU, dat op 4 december 2024 werd gelanceerd.
- Plan voor jaarlijkse rapportage: Bewaar gegevens vijf jaar lang en rapporteer ze openbaar vanaf 2025.
Uitdagingen en praktische overwegingen
Aanpassing aan de EUDR is geen eenvoudige opgave. Bedrijven van alle omvang en in alle sectoren zullen te maken krijgen met zowel technische als strategische uitdagingen, waarvan vele variëren afhankelijk van de complexiteit van hun toeleveringsketens, de grondstoffen die ze verhandelen en regionale factoren die de productie en inkoop beïnvloeden.
Complexiteiten bij het verzamelen van gegevens
In sectoren zoals de landbouw zijn toeleveringsketens vaak gefragmenteerd en zijn er talloze kleinschalige boeren bij betrokken. Het verzamelen van gegevens van honderden of zelfs duizenden producenten brengt ernstige logistieke en organisatorische uitdagingen met zich mee. Bedrijven moeten verschillende essentiële datapunten verzamelen en verifiëren, waaronder de geolocatiecoördinaten van productiepercelen, het tijdstip van oogsten of produceren, het land van herkomst en het toepasselijke wettelijke kader, de identiteit van leveranciers, transactiegegevens en productspecificaties zoals volume en producttype.
Deze vereisten worden nog verder gecompliceerd door obstakels uit de praktijk. Veel producenten, met name in plattelandsgebieden of ontwikkelingsgebieden, houden geen digitale gegevens bij en hebben geen toegang tot GPS-apparatuur. Het begrijpen van de vereisten voor geospatiale kaarten kan ook beperkt zijn door taal- of geletterdheidsbarrières. In sommige regio's bemoeilijkt een slechte internetverbinding het verzamelen en indienen van digitale gegevens, wat de traceerbaarheid verder belemmert.
Samenwerking en gereedheid van leveranciers
Veel upstream-leveranciers – met name die van buiten de EU – zijn niet bekend met de EUDR en zijn mogelijk niet voorbereid om aan de eisen ervan te voldoen. Ze zijn vaak niet op de hoogte van de regelgeving, gebruiken geen digitale tools voor dataverzameling en hebben geen personeel toegewezen aan compliance- of duurzaamheidsfuncties. Deze capaciteitstekorten kunnen het proces van het opzetten van traceerbare, conforme toeleveringsketens aanzienlijk vertragen.
Oplossingen voor het stimuleren van naleving
Om deze uitdagingen aan te pakken, kunnen bedrijven verschillende praktische stappen ondernemen om de betrokkenheid van leveranciers en hun gereedheid voor naleving van de EUDR te verbeteren. Deze maatregelen helpen kennis- en capaciteitstekorten te dichten, met name bij kleine boeren en producenten buiten de EU.
- Creëer trainingsprogramma's voor leveranciersDeze programma's moeten de EUDR-vereisten duidelijk uitleggen, met behulp van praktische voorbeelden en lokaal relevante scenario's. Training kan worden gegeven via workshops, online modules of in samenwerking met lokale organisaties.
- Bied compliance-toolkits aan in de lokale taals. Toolkits kunnen checklists, sjablonen, mobiele apps en visuele handleidingen bevatten die het verzamelen en rapporteren van gegevens vereenvoudigen. Lokalisatie is essentieel om toegankelijkheid en effectief begrip te garanderen.
- Bied financiële of technische prikkels voor traceerbaarheidsverbeteringenStimuleringsmaatregelen zoals kostendeling voor GPS-apparaten, mobiele datalimieten of toegang tot traceerbaarheidssoftware kunnen leveranciers stimuleren om de benodigde hulpmiddelen en systemen te implementeren.
- Werk samen met brancheverenigingen om de gegevensverzameling te standaardiserenSamenwerking binnen de sector kan helpen bij het op elkaar afstemmen van eisen, het verminderen van duplicatie en het verlichten van de nalevingslast voor producenten die aan meerdere kopers leveren.
Deze stappen vergen weliswaar een initiële investering, maar kunnen de transparantie in de toeleveringsketen aanzienlijk verbeteren en zorgen voor naleving van de EUDR-vereisten op de lange termijn.
Technologie-investeringen
De implementatie van de EUDR vereist aanzienlijke investeringen in data-infrastructuur. Bedrijven moeten systemen implementeren of upgraden die in staat zijn om:
- Het traceren van de herkomst van producten, van perceel tot product.
- Opslaan en beheren van geolocatie- en transactiegegevens.
- Integratie van satellietbeelden of bosbewakingstools.
- Het genereren en indienen van due diligence-verklaringen.
Strategische investeringsgebieden kunnen traceerbaarheidsplatforms zoals Sourcemap of Open Supply Hub omvatten, waarmee bedrijven multi-tier supply chains kunnen visualiseren en beheren. Anderen wenden zich tot aanbieders van remote sensing zoals Global Forest Watch of Satelligence voor realtime monitoring van ontbossingswaarschuwingen. Blockchain-gebaseerde systemen (zoals Circulor en Provenance) winnen ook aan populariteit vanwege hun fraudebestendige traceerbaarheid.
Daarnaast implementeren bedrijven onboarding- en trainingsportals voor leveranciers, integreren ze traceerbaarheidssystemen in ERP-platforms en gebruiken ze ESG-dashboards om complianceprestaties te volgen. Deze tools helpen de handmatige werklast te verminderen en zorgen voor dataconsistentie tussen afdelingen.
Door gebruik te maken van beproefde, schaalbare technologieën kunnen bedrijven toekomstbestendige systemen bouwen die niet alleen voldoen aan de EUDR-vereisten, maar ook de algehele duurzaamheidspraktijken versterken.
Afstemming op andere ESG-regelgeving
Veel bedrijven die onder de EUDR vallen, vallen ook onder overlappende ESG-kaders, zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Door EUDR-inspanningen af te stemmen op deze kaders, kunnen dubbele rapportages worden verminderd, de gegevensverzameling en -validatie worden gestroomlijnd, beleggers en klanten een uniforme ESG-boodschap presenteren en het algehele risicozicht verbeteren.
De rol van externe consultants
Voor veel bedrijven – met name bedrijven zonder eigen ESG-teams of ervaring met het beheer van wereldwijde toeleveringsketens – kan de samenwerking met externe consultants cruciale ondersteuning bieden tijdens het EUDR-nalevingsproces.
Deze experts assisteren bij:
- In kaart brengen van toeleveringsketens en identificeren van risicovolle inkoopregio's.
- Het interpreteren van lokale wettelijke kaders om wetten inzake grondbezit, milieu en arbeidswetgeving te beoordelen.
- Het opzetten van conforme datasystemen, inclusief het vastleggen en opslaan van geolocaties.
- Training van intern personeel en leveranciers over EUDR-vereisten en documentatieprocedures.
- Het controleren en valideren van gegevens om ervoor te zorgen dat de traceerbaarheid nauwkeurig en auditklaar is.
Consultants helpen ook om veelvoorkomende valkuilen te vermijden, zoals vertrouwen op oncontroleerbare leveranciersverklaringen, het onderschatten van IT-systeemvereisten of het verkeerd classificeren van productrisico's. Door vroegtijdig externe expertise in te schakelen, kunnen bedrijven de implementatie stroomlijnen, compliancekosten verlagen en beter voorbereid zijn op audits en handhavingsmaatregelen.
Hulp nodig bij het navigeren door EUDR-naleving?
Voldoen aan de EU-ontbossingsverordening is complex – en een fout kan kostbaar zijn. Probeer EUDR.co – om bedrijven van elke omvang te helpen hun EUDR-verplichtingen met helderheid en vertrouwen te beheren. Van het verzamelen van geolocatiegegevens en het in kaart brengen van de toeleveringsketen tot risicobeoordeling en due diligence-rapportage: wij bieden deskundige begeleiding, tools en op maat gemaakte middelen die het volledige compliancetraject vereenvoudigen.
Omdat bedrijven steeds meer onder druk staan om te voldoen aan strenge juridische, milieu- en traceerbaarheidsnormen, is het onze missie ervoor te zorgen dat u volledig voorbereid bent vóór de handhavingsdeadline van december 2025. Met EUDR.co voldoet u niet alleen aan de eisen, u loopt er ook op vooruit.
Conclusie
De EU-ontbossingsverordening is niet zomaar een extra laag bureaucratie – het is een transformerende kracht in de wereldhandel. Door bewijs te eisen dat producten ontbossingsvrij, legaal geproduceerd en volledig traceerbaar zijn, eist de EUDR een nieuw niveau van verantwoording van bedrijven die risicovolle producten inkopen, produceren of verhandelen.
Nu de deadlines van 2025 en 2026 naderen, hebben bedrijven nog maar weinig tijd om actie te ondernemen. Bedrijven die vroeg beginnen, investeren in slimme traceerbaarheidssystemen en transparant met leveranciers omgaan, vermijden niet alleen boetes, maar behalen ook een echt concurrentievoordeel. Naleving van de EUDR gaat niet alleen over het vermijden van risico's – het gaat over het bouwen aan een sterkere, duurzamere basis voor de toekomst.
Veelgestelde vragen
1. Gaat EUDR alleen over naleving van milieuvoorschriften?
Nee, de EUDR bevat ook elementen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bedrijven moeten niet alleen aantonen dat hun producten ontbossingsvrij zijn, maar ook dat ze voldoen aan alle wettelijke vereisten in het land van herkomst, waaronder arbeidswetgeving en landrechten, met name die met betrekking tot inheemse gemeenschappen.
2. Wat gebeurt er als een leverancier geen geolocatiegegevens kan verstrekken?
In dat geval mag het product niet op de EU-markt worden gebracht of ernaar worden geëxporteerd. Geolokalisatie is een verplicht onderdeel van due diligence, en het ontbreken ervan zou de levering automatisch als niet-conform classificeren.
3. Moeten alle bedrijven vanaf 2025 aan de regelgeving voldoen?
Nee. Grote en middelgrote exploitanten en handelaren moeten uiterlijk 30 december 2025 aan de regelgeving voldoen. Kleine en micro-ondernemingen hebben de tijd tot 30 juni 2026. Maar ongeacht de omvang is een tijdige voorbereiding sterk aan te raden.
4. Wordt de lijst met gereguleerde grondstoffen uitgebreid?
Ja, dat is zeer waarschijnlijk. De Europese Commissie zal de lijst met grondstoffen naar verwachting medio 2025 herzien en mogelijk uitbreiden. Maïs, biobrandstoffen, suikerriet en textielvezels zoals viscose worden al overwogen.
5. Kunnen certificeringen door derden EUDR due diligence vervangen?
Nee. Hoewel certificeringen de risicobeoordeling kunnen ondersteunen, vervangen ze niet de wettelijke verplichting om volledige due diligence onder EUDR uit te voeren. De bewijslast ligt volledig bij het bedrijf dat het product op de EU-markt brengt.
6. Hoe zullen toezichthouders de naleving controleren?
Autoriteiten gaan satellietmonitoring, leveranciersaudits, documentcontroles en inspecties ter plaatse gebruiken om te beoordelen of systemen voor due diligence functioneren en of bedrijven aan hun verplichtingen voldoen.
7. Is er enige flexibiliteit voor bedrijven die inkopen uit landen met een laag risico?
Ja. Als een land of regio als laag risico wordt geclassificeerd, mogen bedrijven mogelijk een vereenvoudigd due diligence-proces volgen. Ze moeten echter nog steeds geolocatiegegevens verzamelen en due diligence-verklaringen indienen.